Herdenking Nederlands-Indië
Jaarlijks is op 15 augustus om 15.00 uur een openbare, regionale herdenking bij het Indië Monument op de Noorderbegraafplaats in Hilversum. Op deze datum in 1945 gaf Japan zich over. Daarmee kwam er een einde aan de oorlog in Zuidoost-Azië. Op deze dag worden alle slachtoffers van de Japanse onderdrukking in Zuidoost-Azië tijdens de Tweede Wereldoorlog herdacht. Vorig jaar was Mieke aanwezig op de herdenking en ze blikt met ons terug.
Mieke: “Het was heel bijzonder om de Nederlands-Indië herdenking mee te maken vorig jaar. Het is een heel ander soort herdenking dan de 4 mei herdenking, het is allemaal veel kleinschaliger. Er waren prachtige toespraken en er werden hele mooie liederen gezongen. Ook werden er lekkere Indonesische hapjes geserveerd. De kleding die de mensen droegen was ook heel mooi. Ondanks dat het een herdenking was, was het helemaal niet statisch en had de ceremonie een feestelijk tintje.
Altijd als ik een gedicht schrijf kruip ik in de huid van een journalist, ik doe uitgebreid research en duik helemaal in een onderwerp. Ik speur dan naar interessante onderwerpen die ik in een gedicht kan verwerken. De eerste vier regels gaan over de capitulatie van Japan. De toespraak van de keizer kun je nog steeds terugluisteren en zijn verhaal is enorm wollig. Vandaar de regel ‘De punt achter de oorlog klinkt 4 minuten lang in de nevelige woorden van een afgelegen man.’ Ik schrijf ook over hoe Soekarno’s vrouw midden in de nacht een vlag aan het naaien is om daarmee de onafhankelijkheid uit te roepen.
Het einde van het gedicht gaat als volgt: ‘En zij, zelf pas van een bezetter los neemt achteloos haar wapens op.’ Nederland zelf was nog maar kortgeleden bevrijd van de Nazi’s maar namen onmiddellijk hun wapens weer op om tegen de onafhankelijkheid te vechten. Hiermee begonnen ze zelf opnieuw een gruwelijke oorlog. Best wrang…”
15 augustus 1945
Hiroshima, Nagasaki en de wereld wacht
gespannen op het antwoord van Japan.
De punt achter de oorlog klinkt 4 minuten lang
in de nevelige woorden van een afgelegen man.
En dan de vlag uit, zou je denken, en alle wapens
omsmelten, dan een feestdans dansen
op de maat van marsmuziek.
Er komt een dans. Er komt een vlag.
Maar niet zoals gedacht.
Soekarno’s vrouw naait op een Singer midden in de nacht
twee uitgeknipte kledingstroken vast, één rood, één wit
en kijk, de ochtendkrant
kopt Nederland een vlag in het gezicht.
En zij, zelf pas van een bezetter los
neemt achteloos haar wapens op.